Avtosinxronizasiya kimi bir şey var. Bu fenomen ilk dəfə qədim Misirdə görüldü. Alt xətt budur ki, bəzi icmalarda 5% eyni vaxtda müəyyən bir hərəkət edərsə, qalan əksəriyyət təkrar etməyə başlayır. (Bu nəzəriyyə DOTU də adlandırıla bilər - Kifayət qədər ümumi idarəetmə nəzəriyyəsi).

Dinc şəkildə otlayan at sürüsündə 5%-nı qorxub qaçmağa vədar etsək, onda qalan sürü də onların dalıyca düşəcək; atəşböcəyilən 5% - i təsadüfən sinxron şəkildə alovlansa, qalanlar da onlara tabe olacaq və bütün çəmənlik işıqlı olacaq :)

Bu xüsusiyyət insanlarda da özünü göstərir. Bu yaxınlarda İngilis alimləri təcrübə apardılar: insanlar geniş salona dəvət edildi və onlara "istədiyiniz kimi hərəkət etmək" tapşırığı verdilər. Bəzilərinə necə hərəkət etmək və nə vaxt hərəkət etmək barədə dəqiq bir tapşırıq verildi. Beləliklə, müəyyən bir məqsəd üçün hərəkət edən insanların 5% -nin bütün qrupu eyni istiqamətdə hərəkət etdirmə biləcəyini eksperimental olaraq təsdiqləndi.

Yeri gəlmişkən, belə bir eksperimenti hər kəs həyata keçirilə bilər. Məsələn, dostları ilə konsertə gəlsəniz və istədiyiniz anlarda sinxron olaraq əl çalmağa başlamağınız kifayətdir, ki bütün zal sizin etdiyinizi təkrarlayacaq.

Bu cür proseslərin başlaması yalnız insanlar öz hərəkətlərinin məqsəd və səbəblərdən xəbərdar olmadıqda mümkündür. Yəni insanlar özlərinə fkir verməyəndə, qafil olanda, şəxsi nizam-intizam səviyyəsi, şüurun, nəzarətin səviyyəsi çox aşağı olduqda (İnsanları buna görə cahil, avam, xəbərsiz vəziyyətdə saxlayırlar). Bu halda artıq hər kəsə nə və necə etməli olduğunu demək lazım deyil, 5% - in hərəkəti kifayət edir ki qalanlar onlara tabe olsunlar.

Çoxsu bu fenomendən fitnəkar məqsədlər üçün istifadə edir. Məsələn: şayə yayırlar, ki bir neçə gündən sonra bəzi məhsullar yox olacaq və qıtlıq başlayacaq. Cəmiyyətin 5% - nin bunu eşidib dükanlara qaçması kifayətdir ki qalanlar da bunlar kimi etsin. Həmin 5% öyrədilmiş təxribatçılar da ola bilər.

Buna oxşar təcrübələri özünüz da həyata keçirə bilərsiz.